Ajurweda a dieta

„Zgodnie z założeniami Ayurvedy, dobre samopoczucie i zdrowie człowieka ściśle zależy od tego jak sprawnie jego system trawienny jest w stanie dostarczyć organizmowi składników odżywczych.

Kierując się wiedzą, że prawidłowe i sprawne przetwarzanie, wchłanianie i wydalanie pożywienia stanowi podstawę tworzenia zrównoważonego środowiska wewnętrznego, w którym zdrowie zachowywane jest bez trudu, ten starożytny system dostarcza nam sprawdzonych wskazówek dotyczących nie tylko reguł odżywiania się, ale też i właściwego sposobu i odpowiedniej pory do spożywania pokarmu.

PRAKRITI: właściwości spożywanego pokarmu

Najwięcej energii dostarczają naszemu organizmowi świeże, nieprzetworzone składniki i dlatego też podstawę zdrowego odżywiania powinny stanowić sezonowe owoce i warzywa, orzechy, ziarna zbóż. Tego typu jedzenie uważane jest za „satwiczne”: czyste i łatwo poddające się przetworzeniu w „ojas” – życiodajną substancję pochodzącą z dobrze strawionego pokarmu. Zasila ona ciało i zachodzące w nim procesy.
Pokarmy „tamasowe”, takie jak mięso – w tym drób i ryby, mrożonki, przetworzone półprodukty, alkohol, oczyszczona mąka i oczyszczony cukier oraz genetycznie modyfikowane produkty, oddziałują na nasz organizm i umysł nie tylko otępiająco, ale często powodują zatrucia toksynami, ogólnie zły stan zdrowia oraz w końcowym efekcie rozmaite schorzenia.
Również pokarmy „radżasowe”, takie jak czosnek czy cebula powodują brak równowagi funkcji ciała i umysłu, i podobnie jak w przypadku pokarmów tamasowych – należy się ich wystrzegać. Ogólnie mówiąc, jedzenie „satwiczne” poprzez różnorodną paletę smaków, konsystencji i barw dostarcza optymalny zakres składników odżywczych. Reguła ta podlega w sposób oczywisty zmianom wynikającym z konieczności uwzględnienia specyficznych cech indywidualnych dosh.

UPAYOGASAMSTHA: zasady dotyczące sposobu przyjmowania pokarmu

Ayurveda radzi, aby jedzenie było spożywane w umiarkowanym tempie, nie powinno być zbyt gorące ani zbyt zimne. Zalecane jest także odpowiednie łączenie składników (na przykład owoce nie powinny być spożywane razem z powolnie trawioną skrobią).
Pożywienie powinno być zawsze przygotowywane, podawane i jedzone w spokoju, w otoczeniu radości i miłości.
Podczas jedzenia należy zwracać uwagę na odpowiednie przeżuwanie pokarmu. Takie postępowanie pozwala być w pełni świadomym bogactwa smaków, być wdzięcznym za dostarczone pożywienie i czerpać radość ze spożywanego posiłku.
Odpowiednie porcje jedzenia odgrywają również znaczącą rolę: żołądek powinien być wypełniony do 1/3 jego pojemności. Zaleca się unikanie ciężkostrawnego pożywienia na noc.
Krótki, energiczny spacer po posiłku przekłada się na lepsze trawienie i jest to prosty sposób na wyzwolenie aktywności fizycznej w czasie codziennego rozkładu dnia.
Nawiązując do „karany”, czyli właściwego przyrządzania posiłków, należy przeznaczyć odpowiednią ilość czasu, aby przygotować jedzenie z troską, miłością i uwagą.
Takie podejście staje się istotne, gdy zauważymy, że emocje, jakie odczuwamy w czasie przyrządzania lub spożywania posiłku, zostały przez to pożywienie wchłonięte.

KALA: Znaczenie czasu w diecie

Kala odnosi się nie tylko do dnia i nocy, ale również do zmiany pór roku.
Wszyscy możemy zaobserwować, że ciało najlepiej funkcjonuje w trybie regularności.
Powinniśmy w związku z tym zapewnić taki tryb, aby posiłki były spożywane w odstępie minimum 4 godzin, by pokarm został należycie strawiony.
W tym temacie, Ayurveda dostrzega wpływ poszczególnych dosh w różnych porach roku, dlatego też radzi ona, aby dietę dobierać stosownie do sezonu.
Na przykład zimą, która jest porą roku vaty, najczęściej cierpimy z powodu kataru, artretyzu i reumatyzmu. Picie ciepłej wody w tym czasie, a także spożywanie obfitych, oleistych posiłków, wpływa na oliwienie stawów. Jedzenie lekkich, świeżych sałatek latem łagodzi ogień pity, która dominuje o tej porze roku.
W poszczególnych etapach przygotowywania i spożywania posiłków, modlitwy i medytacje powinny być kierowane do Boga, aby jedzenie stało się „prasad”, czyli łaską Boga. Takie pożywienie nie tylko odżywia ciało, ale także wzmacnia nasze mentalne, emocjonalne i duchowe zdrowie, transformując pospolitą codzienność w akt dziękczynienia.”